ABAD kararı ve BM sözleşmesi |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Rumların AİHM’ye ve ABAD’a taşıdıkları mülkiyet davalarında bana garip gelen bir taraf var.
Hukukçu değilim.
Asla da böyle bir iddiada bulunmadım.
Ama hiçbir zaman da kendi yargılarımı ve değerlendirmelerimi kullanmaktan kendimi alıkoymam.
Araştırma yapmayı ve bulgulardan sonra da kafamdaki dağarcığımda bulunan bilgilerle bir beyin fırtınası yapmayı da çok severim.
Çoğu zaman da bulgularım hep doğru yön tarafında çıkar.
1974 Mutlu Barış harekatından sonra 28 Nisan 1975 ile 21 Şubat 1976 tarihleri arasında Avusturya’nın Viyana kentinde, Birlemiş Milletler gözetiminde Türk Temsilci Rauf R. Denktaş ve Rum Temsilci Glafkos Klerides arasında “Viyana Görüşmeleri” yapıldı.
Viyana’daki Türk ve Rum halkları arasında yapılan görüşmeler, beş etap halinde gerçekleştirildi.
1.ci etap 28 Nisan – 3 Mayıs 1975,
2.ci etap 5-7 Temmuz 1975,
3.cü etap 31 Temmuz – 2 Ağustos 1975,
4.cü etap 8-10 Eylül 1975 ve
5.ci etap 17-21 Şubat 1976 tarihlerinde yapılmıştır.
Görüşmelerin 3.cü etabından sonra 2 Ağustos 1975 tarihinde ortak bir bildiri yayınlanmış ve bildiriye ilaveten de aşağıdaki maddelerde anlaşma sağlanmıştır.
“Adanın güneyinde bulunan Türklerin, istedikleri takdirde, organize edilmiş bir program dâhilinde ve UNFICYP’in yardımlarıyla, eşyaları ile birlikte Kuzeye gitmelerine izin verilecektir.
Denktaş, adanın Kuzeyinde bulunan Rumların, kuzeyde kalmakta serbest olduklarına, normal bir yaşam sürdürmeleri için kendilerine her tür yardım yapılacağını, eğitim için gerekli kolaylık, dinsel görevlerini ve ibadetlerini yerine getirmek, kendi doktorları tarafından bakımları ile tedavileri ve kuzey bölgelerinde hareket serbestîsi olacağını tekrar teyit etmiş ve mutabakata varılmıştır.
Hâlihazırda Kuzeyde bulunmakta olan Rumlardan her hangi birisi, her hangi bir baskıya maruz kalmadan kendi isteği üzerine güneye gitmek isterse, kendisine izin verilecektir.
UNFICYP, Kuzeydeki Rum köylerine ve yerleşim birimlerine serbest ve normal erişim hakkına sahip olacaktır …..” Bunlara ilaveten 3 madde daha vardır.
Yukarıdaki anlaşma Birleşmiş Milletler Antlaşması (BM Şartı) çerçevesinde BM gözetiminde ve organizasyonunda yapılmış bir anlaşmadır.
Birleşmiş Milletler Antlaşması (BM Şartı) madde 103 ise aşağıdaki gibidir.
103. Madde
Birleşmiş Milletler üyelerinin işbu Antlaşma’dan doğan yükümlülükleri ile başka herhangi bir uluslararası anlaşmadan doğan yükümlülüklerinin çatışması durumunda, işbu Antlaşma’dan doğan yükümlülükler üstün gelecektir.
Yani 103’cü maddeye göre BM organizasyonu altında yapılmış anlaşmalar Uluslararası hukukta “Birincil hukuk” olup AB’nin kendi içindeki AİHM veya ABAD kararları gibi “AB’nin Birincil Hukuku” sayılan kararlardan daha üst düzeydedir.
3.cü etap sonrasında, kuzeyde kalan Rumlar kendi istekleri doğrultusunda, yani Türkler tarafından kovulmadan ve yerlerinden edilmeye zorlanmadan Güneye, Rum tarafına gitmişlerse, nasıl oluyor da Bayan Louzidu veya Bayan Aresti Türkiye’yi dava edebiliyor ve tazminat almaya hak kazanabiliyor.
Ve iki bölgelilik kavramı da yukarıdaki Denktaş-Klerides görüşmesinde ele alınmış, BM Genel Sekreteri Kurt Waldheim’ın da hazır bulunduğu Denktaş-Makarios 1.ci Doruk Anlaşmasında 2.ci madde olarak karara girmiştir.
1977 Doruk Anlaşması, Uluslararası hukukun yani BM Hukukunun “Birincil hukuk” kararı ise, Orams’larla ilgili ABAD kararı nasıl oluyor da bunun üzerine çıkabiliyor.
BM kararında “İki Bölgelilik” varsa, ki vardır, Rumların ABAD veya AİHM’den çıkaracakları bireysel mülkiyet davaları ile ilgili kararlar geçersiz konumda olmalıdır.
KKTC üye olmasa da, mülkiyet ve iki bölgelilik konusunu “Birleşmiş Milletler Adalet Divanı”na götürmeli, hakkını orada aramalıdır.
