Rum ekonomisi ve müzakereler |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Kürsele krizin ayak sesleri işitildikten sonra 3 Şubat 2009’da Hristofyas bir önlem paketi açıklamıştı ve yeni önlemlerin, turizm ve inşaat sektörlerinin güçlendirilmesini ve işsizliğin en düşük oranda kalmasını sağlamaya yönelik olduğu belirtmişti.
IMF ise 11 Mayıs tarihli duyurusunda, Arnavutluk ve Kıbrıs Rum Kesimi’nin Avrupa’da yılın ilk üç ayında ekonomik büyüme kaydeden yegane ülkeler olduğunu açıklamıştı. IMF’nin hazırladığı raporda Arnavutluk’un %0,4 ve Kıbrıs Rum Cumhuriyeti’nin de %0,3’lük büyüdüğü görülmekteydi.
Kıbrıslı Türkler 2008 yılında Güney’den kredi kartıyla toplam 12 milyon 669 bin Euro, Kıbrıslı Rumlar da KKTC’den 8 milyon 977 bin Euro’luk alışveriş yapmış.
Rum ekonomisine karınca kararınca Kıbrıslı Türkler biraz da katkı yapmış.
Tüm bunlara rağmen işin içyüzünde Kıbrıs Rum tarafının ekonomisinde birtakım sorunların olduğu, işlerin iyi gitmediği ve Hristofyas’ın planının da beklenildiği sonucu vermediği kesin.
Ekonomist değilim.
Bu nedenle de sayılarla, yüzdeliklerle konuşamayacağım.
Ama hem kendi gözlemlerime hem de yabancıların gözlemlerine politik gözlüklerle bakıp, siyasi açıdan olup biteni değerlendirebilir, olacakları öngörebilirim.
Rum esnaf gerçekten de kan ağlıyor.
Bizim tabirle “siftah dahi yapamadan” kepenk indiren dükkanlar oluşmaya başladı Rum tarafında.
Ay Napa tamamen ölü.
Bırakın hareketi tık bile yok.
KKTC göreceli olarak daha ucuz olduğu için Kıbrıs adasının her iki kesiminde yaşayan yabancıların neredeyse tümü alışverişlerini KKTC’de yapmaya başladılar. Kıbrıslı Türklerin de güneyden alışverişleri geçmiş yıllar kadar yoğun değil. Yeni hükümetin bu konuda aldığı tedbirler, fonlar, KDV ve diğer girdilerideki maliyeti ucuzlatıcı önlemlere ilaveten Kıbrıslı Türklerin Rum tarafına gidip alışveriş yaparken mallar üzerindeki KDV’nin Rum devletine gittiğinin farkına varmaya başlamaları, alış grafiğinin aşağıya doğru dönmesine neden oldu.
Türklerin güneydeki alışverişleri Rum tarafındaki gayrı safhi yurtiçi hasılanın bindebiri dahi olsa da, gene de hatırı sayılı bir girdi oluşturmaktaydı.
KKTC Bakanlar Kurulunun aldığı Serbest Liman Yasa Tasarısı da Rum tarafına giden paranın önemli bir kısmının durmasına neden olacak ve buna ilaveten de KKTC ekonomisine taze kan akmasını sağlayacak.
Güneyde kötüleşen ekonomi, Cumhurbaşkanları Talat ve Hristofyas arasında süregelen müzakerelerde Rumların daha da hırçınlaşmasına yol açacağı kesin. Buna şimdiden hazır olmamız gerekiyor.
Zaten müzakereler süreci, ikinci aşamada kritik bir noktaya gelmiş durumda. Rum Ulusal Konseyinde yapılan görüşmeler, söylenenler ve koalisyon ortakları DIKO, EDEK ve EVRO-KO’nun tavırları Hristofyas’ı iyice bunaltmış durumda.
Hem ekonomik hem de siyasal baskı altında olan Hristofyas’ın sağlıklı bir şekilde müzakereleri sürdürebilmesi biraz zor gibi gözüküyor.
Önümüzdeki aylarda Rumların müzakerelerden kaçmak için bahaneler uydurması veya masaya oturmamak için Yeşilırmak kapısında yaptıkları gibi senaryolar üretmeleri çok olası.
Birlikte göreceğiz.
