Rumların niyeti |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Müzakerelerdeki gidişata göre Rumların müzakerelerde ne gibi bir yol izleyecekleri, daha doğrusu niyetlerinin ne olacağı yılsonuna kadar belli olacak.
Gözüken köy kılavuz istemiyor.
Rumların bu güne kadarki düşünceleri, Kıbrıslı Türklerin taleplerinden, özellikle de mülkiyet, güvenlik, toprak gibi belirli başlıklardaki tutumundan hiç memnun olmadıkları yönünde.
Ufak ufak şantaja başladılar bile denilebilir.
Annan Planı için yapılan referandumda yüzde 76 oranında “Hayır” diyen Kıbrıslı Rumların, bu sefer “Evet” demeleri için önlerine Annan Planında Rumlara verilenden daha fazlası konmalı ve o yönde ikna edilmeleri gerektiğini söylemeye başladılar.
Yani Hristofyas-Talat arasında süren müzakerelerde Rumlara Annan Planın da verilenden daha fazlası verilmezse, Rumlar bu anlaşmaya da “Hayır” diyecekler demeye getiriyorlar.
Kıbrıslı Türkleri anlaşılan dikkate almak gibi bir niyetleri yok. Varsa da yoksa da kendileri ne isterse onun kabul edilmesi gerektiğini düşünüyorlar sürdürülebilir bir anlaşma için.
Bunun için de eğer Türkiye ve Kıbrıs Türk tarafı Aralık ayına kadar çözüm istiyorsa veya bu konuda ısrarlı ise, müzakere masasında işbirliği yapmak zorunda olduğu düşüncesindeler.
Yani Türkiye ve Kıbrıslı Türkler daha fazla taviz vermeliler.
Taktiklerinin bir bölümü aynen böyle.
Sanki kendileri çözüme hazırmış da, Kıbrıslı Türklerin istekleri çok aşırı olduğu için müzakereler çözüme doğru gitmiyormuş havasını yaratmaya çalışıyorlar.
Türkiye ve Kıbrıslı Türkler bu tutumlarında devam ederlerse, çözüm asla olmaz mesajlarını vermeye başladılar.
Taktiklerinin diğer bölümü de, Kasım ayında açıklanacak olan Türkiye-AB İlerleme Raporu içeriğine Türkiye’nin Ankara Anlaşmasından kaynaklanan görevlerini yapmadığını koymak ve Raporun olumsuz yayınlanmasını sağlamak. Müzakerelerin devam etmesini sağlayabilecek bir ara çözüm için de Kıbrıs konusunda Türkiye’den taviz koparmak.
BM’nin Kıbrıs müktesebatında “Siyasi Eşitlik” var ama Rumlar “Siyasi Eşitliği” çok farklı yorumluyorlar.
Rumlara göre BM tarafından öngörülen siyasi eşitlik, her kurum ve kademede sayısal eşitlik olacağı ve tüm kararların iki toplumun hemfikri ile alınacağı anlamına gelmiyor.
Rumlar özde kendilerinin “Çoğunluk”, Türklerin ise “Azınlık” haklarına sahip olacağı göstermelik bir siyasi eşitlik istiyorlar. Rumların aklındaki “Siyasi Eşitlik”e göre herhangi bir ortak oluşumda göstermelik olarak Türkler ile Rumların sayısı eşit olacak ve geri kalan yerlerde ise çoğunluk ile karar verme yetkisi Rumlarda olacak.
Aynı şekilde “Tek egemenlik, Uluslararası Kimlik ve Vatandaşlık” konularında ve bunlardan oluşacak “İki halklı, İki bölgeli Federasyon”un yapısı konusunda da taraflar arasında farklı düşünceler ve yorumlar bulunmakta.
Rumlara göre Kıbrıs Türklerin neredeyse her yerde ve oluşumda eşitlik istemeleri asla kabul edilebilir bir istek değil.
Başkanlık konusu ise bunlardan çok daha derinlerde yatan bir çıkmazda.
Rumlar ısrarla “Başkanlık Sistemini” istiyorlar. Rumlara göre Başkan her zaman Rum olmalı, yardımcısı da Türk. Türk Başkan Yardımcısını da ada sathında yapılacak bir seçimde, Kıbrıslı Rumlar ile Türklerden oluşan seçmenler tarafından belirlenmesini istiyorlar.
Ve en önemli ayrılık da “Garantiler ve Güvenlik konusunda”.
Rumlar Türkiye’nin garantörlüğünü ortadan kaldırmak için her yolu deniyorlar ve AB’nin en iyi garantör olacağı fikrini savunuyorlar.
Rumlara göre 1960 Anayasası Eki olan Garantörlük Anlaşması, Türkiye’ye silahlı müdahale hakkı vermiyordu ve Türkiye bu nedenle adayı zorla işgal etmiş durumda.
Zaten Türkiye müdahale etmeseydi adada hiçbir Türk kalmayacaktı ve Kıbrıs sorunu da olmayacaktı.
Rumların istediği şekilde ve Annan Planındakilerden çok daha fazla hakları Rumlara veren bir anlaşmaya hangi Kıbrıslı Türk’ün “Evet” diyeceğini ve böylesi bir anlaşmanın da nasıl sürdürülebilir olacağını düşünen hiç yok galiba.
