Türkiye’nin bölgesel etkisi |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Türkiye’nin Orta Doğu ülkeleri halkı üzerindeki etkisi belli ki yıllar içinde olumsuzdan olumluya dönüşmüş.
1960’lı yılların son deminde belli bir zaman aralığı içinde yaşadığım Irak’ta halkın Türkiye’ye bakışı çok sempatik değildi.
Osmanlı Devleti’nin kendilerini adaletsizce yönettiğinden, geri bıraktığından ve ezdiğinden bahsederlerdi.
Türk olduğumu söylediğimde yüzlerinde hoşnutsuzluk belirtileri yer alırdı.
Aradan geçen kırk yıl çok şeyleri değiştirmiş.
21. yüzyılda Orta Doğu insanının Türkiye’ye bakışı değişmiş.
Türk algılaması farklılaşmış, Türklere duyulan saygı kötüden iyiye dönüşmüş, içlerinde bir Türkiye hayranlığı yer etmiş ve Türklere duyulan güven de tepe yapmış.
Bunu başaran insanları, politikacıları, sanayicileri, üreticileri, yatırımcıları ve film yapımcılarını kutlamak gerekir.
Orta Doğu insanı Türkiye’ye gıpta ile bakıyor ve “Türkler de Müslüman ama onlar İnsan haklarına saygılı ve Demokratik, biz niye onlar gibi değiliz” sorgulaması kafalarını karıştırıyor.
Türkiye’de kadınlar, Bakan, Milletvekili, İş insanı, Yönetici, Şirket sahibi, Doktor, Avukat, Mühendis, Hakim, Savcı, Pilot, Otobüs şoförü, tren kondüktörü, vinç operatörü ve benzeri işleri yapabiliyor da, onlar Müslüman biz de Müslüman ama bizdekiler niye yapamıyor sorusu var kafalarında.
Türkiye Müslüman bir ülke ama oradaki insan hakları niye bizde yok, oradaki demokratik haklar niye bizde yok konusu konuşuluyor kendi aralarında ve alenen.
Bizim dış satım gelirlerimiz Türkiye’nin çok çok üstünde ama bizlerin geçim standardı ve saygınlığı Türkiye’nin çok altında diyerek kendi hükümetlerini ve yönetim sistemlerini sorguluyorlar.
Orta Doğu ülkelerinde milyonlarca seyirciyi ekranlara kilitleyen Türk yapımı diziler bir olasılıkla bu sorgulamaların ve yaşanan halk hareketlerinin kökeninde yatan etkenlerden de bir tanesi.
Aslında Türkiye’ye duyulan bu hayranlık, belki de bu gün Tunus’ta, Mısır’da yaşanan olayların temelini oluşturuyor.
Yıllardır ABD ve İsrail bölgeyi yanlış okudular ve kendi düşünce tarzlarına göre bölgeyi yeniden oluşturmak istediler ama doğanın yapısına aykırı bu girişimin başarıya ulaşması uzun vadede olanaksızdı ve de aynen öyle oldu.
Bu aynen bir deveyi “at” olduğuna inandırmaya ve de at gibi yaşamaya zorlamaya benzedi.
Orta Doğu ülkelerindeki şeyhliklerde, Emirliklerde ve Monarşik yönetimle idare edilen devletlerde, 21. Yüzyıl kavramlarına uygun, kadın erkek eşitliğini sağlayan, insan haklarına saygılı ve halk iradesine dayalı bir yönetim sistemine yönelik reformlar yapılmaz ise eninde sonunda bu taleplere yönelik istekler yüksek sesle halk tarafından dile getirilecektir. Gerektiğinde de aynen Tunus’ta ve Mısır’da olduğu gibi halk sonuç alana dek sokağa inecektir.
Bu durumun Türkiye’yi etkileyemeyeceği de bir başka realite.
Bu olayların ortaya çıkmasında halkın sahip olduğu düşünceler çok önemli. Türkiye’nin bölgede çok önemli bir ülke olması nedeni ile bu ülkeler açıkça Türkiye’nin izini takip ediyorlar ve Türkiye gibi olmak istiyorlar.
Tunus, Yemen ve Mısır’da yaşanan halk hareketinden çıkarılması gereken dersin örtülü diktatörlüklerle yönetilen rejimlerin artık sanıldığı gibi sürdürülemeyeceğidir.
Ömrünün sonuna dek iktidar koltuğunda oturan ve sonra göstermelik seçimlerle yerine kendi seçtiği kişiyi veya yakınını bırakan yönetimlerin ömrü, internetin bu denli yaygın olması nedeni ile tüm bireylerin adeta küreselleştiği bu çağda, artık pek de uzun süreli olamayacağa benziyor.
Orta Doğu’da birkaç yıl içinde bir kaosun çıkacağının habercisi bu halk hareketleri.
Önümüzdeki yıllar da bölgeyi çok etkileyecek bir çatışmanın gelmekte olduğunun ayak sesleri duyuluyor adeta.
