UGANDA’DA KIBRIS KORKUSU |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Kısa adı CHOGM (Commonwealth Heads of Government Meeting) olan Ortak Refah Ülkeleri Devlet Başkanları Toplantısı 23, 24, 25 Kasım günlerinde Uganda’nın başkenti Kampala’da yapıldı. Toplantıya 53 ülkenin Devlet Başkanı katıldı ve İngiltere Kraliçesi Elizabeth toplantıyı Cuma sabahı törenle açarak başlattı. Öğleyin de devlet başkanları hep birlikte yemek yediler. Akşam ise İngiltere Kraliçesi Elizabeth devlet başkanları onuruna bir yemek verdi.
Bir zamanlar İngiliz sömürgesi olmuş ülkelerin oluşturduğu Ortak Refah Ülkeleri (Commonwealth Countries) Devlet Başkanlarının, Cuma-Cumartesi ve Pazar günü yapılan bu olağan toplantısından evvel de söz konusu üye ülkelerin Dış İşleri bakanlarının katıldığı 2 günlük toplantı 21, 22 Kasım Çarşamba ve Perşembe günleri yapıldı.
Uganda Hükümeti, çok önem verdiği bu iki toplantı için hiçbir şeyi esirgemedi ve her hangi bir aksilik çıkmaması için de Elli milyon dolarlık bir harcamayı göze aldı.
Doğal olarak Kıbrıs (Rum) Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanı Markulli de Uganda’daydı ve o da Dış İşleri bakanları toplantısına katıldı. Markulli’nin katıldığı toplantıda gündem maddesi olarak Ortak Refah Ülkeleri Vakfı, Öğrenimin Ortak Refahı (COL), Ortak Refah İş Forumu, Teknoloji Yönetimi için Ortak Refah Ortaklığı ve Medeni Toplum ile ilgili raporlar sunuldu.
Toplantı sonrasında ise Dış İşleri Bakanları CHOGM, yani Ortak Refah Ülkeleri Devlet Başkanları Toplantısı Sonuç Bildirgesini (Communiqué) hazırladılar ve Devlet Başkanlarının dikkatine sundular.
İşte bu söz konusu Sonuç Bildirgesine Markulli’nin ve Papadopulos’un son gelişmelerden duydukları korkular imzasını attı.
Zaten Markulli, Sonuç Bildirgesi hazırlanırken bütün şirretliğini ortaya koydu ve kalemi kâğıdı eline alarak Kıbrıs ile ilgili bölümü bizzat kendisi yazdı.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün KKTC ziyaretinde ilk defa vurguladığı “Kıbrıs’ta İki Demokrasi, İki Devlet, İki Dil ve İki Din bulunmaktadır”ın yarattığı korku fırtınası ve Sırbistan ile Rusya’nın tüm karşı koyma girişimlerine ve engellemelerine rağmen “Kosova’nın Bağımsızlık çabalarının Kıbrıs’a örnek olabileceği” endişelerini yansıtan kelimeler, Sonuç Bildirgesi’nde aynen yerini aldı.
Sonuç Bildirgesinin Kıbrıs ile ilgili Bölümünde “Kıbrıs sorununa BM himayesi altında kapsamlı, adil ve kabul edilebilir bir çözüm”e atıfta bulunuluyor.
Yıllardır, Kıbrıs konusunu BM gündeminden düşürüp, AB içine çekmeye çalışan ve bunun için de, AB’ye yalan söylemek, yalan vaatlerde bulunmak, AB’ye girmek için Annan Planını kabul edecekleri yalanını gözünü kırpmadan söyleyip yaymak gibi her türlü Bizans entrikasını çevirmekten kaçınmayan Papadopulos, Cumhurbaşkanı Gül’ün sözlerindeki “İki ayrı Din” tanımlamasının nerelere kadar gidebileceğini ve başına ne gibi çoraplar örebileceğini fark ettiğinden, bir anda Kıbrıs konusunu AB içine taşımak fikrinden vazgeçip, dört elle BM’de çözülmesine sarıldı.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yaklaştığı bu son aylar içinde Papadopulos’un büyük bir manevra yaparak ortaya koyduğu yeni Kıbrıs stratejisi, Kıbrıs konusunu AB içinden çekip çıkarıp BM içine taşımak üzerine inşa edildiğini ortaya koyuyor. Daha evvel böylesi sözleri hep kerhen söylerdi ve stratejisi Kıbrıs konusunu AB içine çekip, geri kalan 26 ülke ile birlikte Türkiye üzerine baskı kurup, Türkiye-AB Ortaklık müzakerelerinde sorunlar çıkarıp taviz kopartmak şeklinde idi.
Anlaşılan AB’ye olan güveni sarsıldı ve AB içindeki “Aldatıldık” homurdanmaları kulağına kadar geldi.
Geçen hafta başında İran’ın başkenti Tahran’da gerçekleştirilen ve çalışmalarını 14 Kasım Çarşamba günü tamamlayan Asya Parlamenterler Meclisi’nin toplantısına katılan Rum Milletvekili Eleni Theoharus da Markulliden aldığı talimatla, yaptığı konuşma içine, Ortadoğu ve Kıbrıs sorunu gibi uzayıp giden uluslararası sorunlara Uluslararası Hukuk ve BM’nin ilgili kararları temelinde çözüm bulunması gerektiği görüşünü koydu.
Toplantı sonrası yayınlanan Sonuç Bildirgesinin hazırlık safhasında da, gene Markulli’nin talimatı ile “Kıbrıs sorununa BM himayesi altında kapsamlı, adil ve kabul edilebilir bir çözüm”e atıfta bulunulan bir ek yapılmasını büyük bir ısrarla talep etti ve bu talebi kabul edilerek, istenildiği şekilde bildirgeye ek yapıldı.
BM, AB ve ABD, 2008 içinde Kıbrıs konusunda son bir girişim daha yapmak niyetinde. Girişimin sonu ya “Birleşik Kıbrıs” ya da “İki ayrı Devlet”.
Papadopulos için bir tarafta seçimi kaybetmek var, diğer tarafta da seçimden hemen sonra BM’nin başlatacağı görüşmeler var. Kazansa vay, kaybetse vay.
KKTC Cumhurbaşkanı Talat’ın 5 Eylülde Papadopulos ile yaptığı toplantıda önerdiği “Gerçekçi ve uygulanabilir bir çalışma programının hazırlanması ve Kıbrıs sorununun 2008 içinde çözülmesi” fikrini Papadopulos kabul etmese de BM, AB ve ABD’nin uygun gördüğü kesin.
Ama bu defa BM yoğurdu üfleyerek yemek niyetinde. Papadopulos’un AB’ye girmek için verdiği yalan sözler benzeri tuzaklara düşmemek için, bu seferki görüşmelerde, Annan Planı görüşmelerinde olduğu gibi, Papadopulos’un tüm itirazlarına rağmen hem zaman limiti hem de hakem koymak niyetinde.
Anlaşılan Türkiye’nin yeni diplomasisi, Kıbrıs Rum liderliğini bütün kıvraklığına ve Hıristiyanlığı sonuna kadar kullanmak açık gözlülüğüne rağmen, Rumları köşeye sıkıştırmaya başlamış.
Korku dağları bekler sözü boşuna değil. Taa Uganda’lara kadar uzanmış.
