BM müdahaleye hazırlanıyor |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Birleşmiş Milletler her ne kadar “Ben Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasındaki müzakerelere karışmayacağım” dese de perdelerin arkasında resmen müdahale etmeye hazırlanıyor.
Müdahalenin adını da kibar olsun diye “Yardımcı olmak” koyacaklar.
Bence çok inandırıcı bu isim.
Müzakerelerin 3.cü aşamasında, özellikle de “Al-Ver sürecinde” liderlerin üzerinde anlaşamadıkları konular çözmek için “Yardımcı Olacak” ekipleri şimdiden oluşturmaya başladılar bile.
BM’nin içinde oluşturulan bu yardımsever ekibin adı “Kıbrıs Grubu”.
Görevleri de Al-Ver süreci başladığında müzakere masasında tarafların önüne konacak ve dayatılacak olan fikirleri şimdiden üretmek.
1.ci ekibin içinde Anayasa konusunda uzman olan Avustralyalı iki profesör var. Bunlar Avustralya’nın Adelaide Üniversitesi’nde öğretim üyeleri.
Avustralyalı profesörlerden bir tanesi “Merkezi Federal Hükümetin” federal eyaletlerle ilişkileri ve bazı yetkilerden kaynaklanan sorunlar üzerinde çalışacak.
Diğer profesör ise, federasyon çerçevesinde ekonomik ilişkiler ve vergi konularıyla ilgili çalışmalar yapıyor.
Başkanlık sistemi üzerinde herhangi bir uzlaşı olmadığı için daha evvel Annan Planı görüşmeleri sırasında Kıbrıs’taki komite görüşmelerine katılmış olan İrlanda-Kanadalı bir başka uzman ise, Anayasa başlığı, dönüşümlü başkanlık ve eşitlik temelinde başkanın ve başkan yardımcısının seçilme yöntemi üzerinde çalışıyor.
Prensip olarak “Kıbrıs Grubu”, liderler tarafından tekrar tekrar görüşüldükten sonra mutabakata varılması olasılığı tüketilmiş ve görüş birliği sağlamanın olanağı olmayan her başlık ile ilgili “Ortak Yol” çalışmalarını başlattı ve zamanı gelince de öneriler sunmaya hazırlanıyorlar.
“Kıbrıs Grubu” aslında, Rumlar her ne kadar istemese de “Hakemliğe” hazırlanıyor ama işin başında sadece uzlaştırıcı öneriler sunarak konuya müdahil olacaklar.
Bu özel grubun içinde yer alan uzmanlar, liderler tarafından karşılıklı olarak sunulan tezleri tek tek ele alarak değerlendiriyorlar. Bu çalışmaya ilaveten 1968 yılından itibaren neredeyse kırk yıldan fazla bir zaman dilimi içinde gerçekleştirilmiş görüşmeler, BM Genel Sekreteri Raporları ve BM Güvenlik Konseyi Kararları içinde yer alan bilgilerden ve Annan Planı’ndan da fikirler alarak, orta yollar veya taraflarca kabul edilebilecek öneriler bulmaya çalışıyorlar.
Şimdilik masada Altı Başlık var. Rumlar bu altı başlığın yanına bir tane daha eklemek istiyorlar. Yıllar içinde Türkiye’den gelerek adaya yerleşmiş ve KKTC vatandaşı olmuş kişileri kapsayan adına da “, T.C. kökenli KKTC vatandaşları veya Yerleşikler Konusu” dedikleri yeni bir başlık.
Daha evvel bu öneri reddedilmiş ve yerine de Yönetim, Ekonomi, AB, Mülkiyet, Toprak ve Güvenlik ile Garantiler müzakere başlıkları için teknik komite ve çalışma gruplarının ilan edilmişti.
T.C. kökenli KKTC vatandaşları konusunun, Talat ve Hristofyas’ın, “2G” olarak tanımlanan “Güvenlik ve Garantiler” konusunu görüşmelerinden sonra, resmî olarak ayrı bir müzakere başlığı addedilmeksizin görüşüleceği iddia edilmekte.
“T.C. kökenli KKTC vatandaşları” başlığın görüşülmesiyle ilk okuma denilen aşama Temmuz içinde tamamlanacak.
1.ci aşamadan arta kalan anlaşmazlıklar üzerinde görüş birliği sağlanması çabasıyla yapılacak “İkinci okuma” ise Ağustos sonu veya Eylül başında başlayacak.
BM şimdiden “referandum”a da hazırlık yapıyor.
Rumlar ise Türkiye’den okkalı bir taviz koparmadan “Al-Ver” sürecine geçmeye hiçte niyetli değiller.
