Belçika nereye sürükleniyor? |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
Avrupa’nın yapay ülkesi Belçika’da çanlar yüksek perdeden çalmaya başladı.
Hem ayrılık çanları çalıyor hem de iflas çanları.
Zaman zaman Kıbrıs’taki soruna da çare ve örnek olarak gösterilen “Belçika Federasyonu” uzun zamandır içten içe çatlıyordu, şimdi çatlamadan da öteye yıkılmanın eşiğine geldi.
1831 yılında yapay olarak kurulmuş olan Belçika devleti de “Üç Bölgeli, Üç Toplumlu, siyasi olarak eşit iki kurucu devlet veya eyaletten oluşmuş” bir Federasyon.
Üstelik kurucu halklar olan Valonların ve Flamanların geçmişleri ortak, dinleri ortak, tarihleri ortak.
Felemenkçe’nin resmi dil olduğu Flaman Bölgesi kuzeyde, Fransızca’nın resmi dil olduğu Valon Bölgesi güneyde, her iki dilin de resmi dil sıfatını taşıdıkları Brüksel Başkent Bölgesi de ortalara yakın bir konumda.
Valon bölgesinin güney doğusunda da Almanca konuşulan bir bölge daha var.
Belçika Federasyonu, Flaman ve Valon’ların gerçek iradelerine rağmen uzlaşı temelinde inşa edilmiş.
Bu yapı, görüş ayrılıkları ortaya çıktığı zamanlarda yeni uzlaşılar gerektirdiğinden devletin normal işleyişi bir türlü güvence altına alınamıyor.
Bu tür federasyonlarda oluşturulan birlik, ortak paydalar üzerine değil ayrılık noktaları üzerine kurulduğundan, zaman içinde parçalanma kaçınılmaz oluyor.
1988 yılında ikiye ayrılmış olan Çekoslovakya bunun en güzel bir örneği.
Belçika’daki anlaşmazlık sadece kültürel düzeyde ve lisana dayanıyordu şimdi işin içine ekonomi de girdi.
“En Borçlu Ülkeler” listesinde Belçika 10. sırada.
Gayrı Safi Yurt İçi Hasılası yaklaşık 460 Milyon Dolar olan Belçika’nın toplam borcu “Bir Trilyon 252 Milyar” dolar.
Belçika’nın borcu, milli gelirine oranla yüzde 271.5 ve kişi başına düşen borç miktarı da 115 bin 604 Dolar.
Uluslar arası kredi derecelendirme kuruluşu olan ünlü Standart and Poor’s (S&P) şirketi Belçika’nın not görünümünü “Durağan”dan “Negatif”e çevirdi.
Buna ilaveten bir de ülkedeki politik belirsizliğin Belçika’nın borç ödeme gücüne zarar verdiği gerekçesi ile 6 ay içinde notunu bir basamak daha aşağıya indirebileceğini belirtince, Belçika’yı batmanın eşiğinde olan Yunanistan’dan bile daha alt sıralara düşüverdi.
Avrupa Birliği içinde şimdi gözler Yunanistan, İrlanda, Portekiz, İspanya ve İtalya yerine Belçika’ya çevrildi.
Ülkedeki bütçe açığı, Avrupa Birliği’nin bütçe açığını Gayri Safi Yurt İçi Hasılanın yüzde 3’ü ile sınırlandıran kriterinden çok uzakta.
Yakınlaşması söz konusu bile değil.
Ülkede çoğunluğu oluşturan Flaman’ların Belçika’ya taktıkları ad “Hasta adam” ve bu hasta adamdan kurtulmanın yollarını arıyorlar.
Belçika devleti vatandaşları, Avrupa Birliği içinde AB Kriterlerine rağmen, Kıbrıs sorununa kıyasla çok daha basit düzeyde olan sorunlarını yıllar içinde çözemediler ise ve artık hem ayrılığın hem de batmanın eşiğine gelmişlerse, Kıbrıs’ta birbirine adeta yabancı ve ayrılık noktaları çok fazla olan iki halkın ırksal, kültürel, dinsel, ekonomik ve tarihsel farklılıkları üzerine kurulacak bir Federasyonun ne denli sürdürülebilir olabileceğinin sorgulanması gerekmektedir.
Belçika yok olmanın eşiğine gelmişse, Kıbrıs’ta kurulacak olası bir federasyonun da uzun ömürlü olamayacağı göz önüne alınmalı ve adaya barış getirecek daha değişik bir çözüm yolu bulunmalıdır.
Minareleri gözüken köy kılavuz istemiyor.
