Gagazu yeri’ni |
 |
Prof. Dr. Ata ATUN |
|
“Gagauz Yeri” veya Rusça adı ile “Gagauziya” Gök Oğuzların yaşadığı güzel bir belde.
202.ci kuruluş yıllarını kutluyorlar.
Aslında bu topraklara gelişleri yediyüz yıl evvelsine dayanıyor.
Daha tam olarak kapalı arşivlerini açamamışlar.
Devletlerini kurmaları da daha çok yeni. 23 Aralık 1994 günü Moldova Parlamentosunun aldığı tanıma kararı, Gagauz Yeri’nin “Kuruluş Günü”. Sadece 25 yaşındalar.
Moldava Cumhuriyeti’nin Orta Güney kısmında yer alan “GAGAUZ YERİ”, yani GAGAUZİYA, 1994 yılında özerkliğini kazanarak resmen OTONOM GAGAUZ YÖNETİ’mine dönüşmüş.
Yaklaşık 150,000 Gagauz, yani GÖK OĞUZ’lar, başkent Komrad ve çevresinde yaşıyor. Konuştukları dil Türkçe. Hem de Öztürkçe.
OTONOM GAGAUZ YÖNETİ’mi, Moldova Cumhuriyeti ile belli bir takım bağların dışında tamamen özerk. Cumhurbaşkanları, Bakanları, Milletvekilleri, Bakanlıkları ve Yöneticileri var.
Bu yıl, her ne kadar kökleri daha eski olsa da Başkent Komrad’ın 202.ci kuruluş yılını kutluyorlar.
Ve asıl önemlisi de bu yıl “2.ci Dünya Gagauz Kongresi” yapıldı Başkent Komrad da.
Ben de katıldım bu Kongreye. Daha doğrusu Cumhurbaşkanı Mihail Formuzal’ın özel daveti ile katıldım.
Kongre’de, bana göre bir çok önemli olay yaşandı.
Moldava Cumhurbaşkanından sonra KKTC Meclis Başkanı Dr. Hasan Bozer katılımcılara hitap etti. Politik olarak çok önemli bir gelişmeydi bu. Sayın Bozer de Cumhurbaşkanının özel davetlisiydi.
KKTC Meclisi’nin Kongrede temsil edilmesi, bir çok katılımcının göğüslerindeki KKTC bayraklı rozetler, KKTC amblemli kravatlar ve kalemler ile çok iyi ilişkilerin kurulmasına yol açtı. Bir evvelki Meclis Başkanının, KKTC Meclisini temsilen, bizim kültürümüzle uzaktan yakından ilgisi olmayan “Afrodit heykeli”ni vererek Yunanlılığı çağrıştırırken, yeni Meclis Başkanımız Dr. Hasan Bozer’in, KKTC Meclisi armalı hediyeler vermesi köklerimizi ve de özellikle Türklüğümüzü Gagauz Yerinde çok iyi belirginleştirdi ve ortaya koydu. Afrodit heykellerini KKTC Meclisini temsilen vermek gerçekten, bana göre, çok aşağılayıcı ve köklerimizi inkar edici bir düşünce ve uygulamaydı. Neyse ki halkımızın 19 Nisan iradesi bu yanlışlığa son verdirdi.
Bu seneki kutlamanın şeref konuğu Yakın Doğu Üniversitesi Kurucu Rektörü Dr. Suat Günsel idi. Cumhurbaşkanı Mihail Formozal’ın özel davetlisi olarak katıldı Kongreye.
Gagauz Yeri Cumhurbaşkanı Mihail Formozal, kutlama töreninin açılışını Yakın Doğu Üniversitesi Kurucu Rektörü Dr. Suat Günsel’e “GAGAUZ YERİ ŞEREF MADALYASI”nı takdim ederek yaptı.
Fransızların “Legion de Honour” veya Türkiye’nin “DEVLET ÜSTÜN HİZMET MADALYA”sına eşdeğer olan bu madalya, Sayın Günsel’in Gagauz Yeri’ne yaptığı hizmetler dikkate alınarak Cumhurbaşkanınca takdir edildi.
2.ci Dünya Gagauz Kongresinin açılış konuşmasında, Yakın Doğu Üniversitesi Kurucu Rektörü Dr. Suat Günsel’in “Türk Dünyası Üniversiteleri Birliği”nin kurulması önerisini yapması büyük alkış aldı ve bu öneri Kongre sonuç bildirgesine kondu.
Akademik Kongre’de ilk konuşma sırası bana verildiği için konuşmamı Türkçe yaptım. Benden sonra herkes, anadilleri Türkçe olmasına rağmen Rusça konuştular. Bu gelişme benim çok dikkatimi çekti ve moralimi de bozdu.
Ama ertesi gün Pazar yerine gittiğimde, moralim tam tersine tavan yaptı.
Her kes Türkçe konuşuyordu ve sıkı pazarlıklar, müşteri çekmeler, mal tanıtımları hep Türkçe yapılıyordu. Dükkanlarda ve işyerlerinde hiç sıkıntı çekmedim.
Cumhurbaşkanı Mihail Formozal’ın açılış konuşmasının sonunda söylediği bir sözün beni çok etkilediğini de belirtmem gerekir.
“AZ VARIZ AMA BİZ DE VARIZ”
Bu anlamlı söz biz KKTC halkı için de geçerli. SAYIMIZ AZ AMA BİZDE BU ADADA VARIZ.
